Een lezer stuurde me een vers uit een Engelse vertaling van de Bhaagavatam, uitgegeven door Motilal Banarsidass India, meer bepaald uit boek XI hoofdstuk 18 vers 16:

A sannyaasin should place his foot forward only when the ground is purified by eyes. He should drink water purified by straining it with a piece of cloth. He should utter a word after convincing himself that what is expressed thereby is true. He should adopt a course of conduct according to the dictates of his conscience.

Hij wil graag wat uitleg over dat purified by eyes. De vertaling in de uitgave van Boek XI van de Bhaagavatam van The Ramakrishna Mission maakt het duidelijk: after looking well, dat wil zeggen nadat hij goed heeft gekeken. Naar wat moet hij kijken? Of er geen insecten of andere kleine schepselen op zijn pad zitten, want hij wil met zijn voetstappen geen enkel schepsel schade berokkenen.

He should place his foot on the ground after looking well, should drink water filtered through a cloth, should speak words that have the stamp of truth on them, and act as his reason dictates.

Een sannyaasin is iemand die de wereld verzaakte. San-nyaasa was het laatste levensstadium waarin men zich terugtrok uit de wereld voor ascese en meditatie. Een jonge man of vrouw kon de huwelijkse staat overslaan en sannyaasa nemen. Sannyaasa is afgeleid van sat en nyaa-sa. Sat, van de werkwoordswortel as, zijn, is dat wat IS. Het is de Ultieme Werkelijkheid. Nyaasa betekent: plaatsen in.

De vier levensstadia
De vier levensstadia (aashramas) waren: de studententijd of brahmacharya, de huwelijkse staat of grihastha, kluizenaarschap of vaanaprasta en volledige wereldverzaking of sannyaasa. Hoofdstuk 18 van boek XI van de Bhaagavata beschrijft de plichten van vaanaprasthas en sannyaasins.

Vertaling van het opgestuurde vers
Een sannyaasin moet zijn voet plaatsen op de grond die met de ogen werd gereinigd. Hij moet water drinken dat werd gefilterd door een stuk stof. Hij moet woorden spreken waarvan hij zeker is dat wat ze uitdrukken waar is. Hij moet een gedragslijn volgen volgens de stem van zijn geweten.

Ik zocht ook de Sanskrit tekst op om hem met beide vertalingen te vergelijken. Beide vertalingen geven de inhoud goed weer. Dit is het vers in het Sanskrit:

Drishtipoetam nyaset paadam vastrapoetam pibejjalam,
satyapoetam vaded vaacham manahpoetam samaacharet.

De Sanskrit tekst zingt door het mooie metrum.

Poetam betekent: gereinigd: drishtipoetam: met de blik gereinigd; vastrapoetam: met een lap stof gereinigd; satyapoetam: door de waarheid gereinigd; manahpoetam: met de geest gereinigd.
nyaset paadam: moet zetten voet
pibejjalam: moet drinken water
vaded vaacham: moet spreken woord
samaacharet: moet zich goed gedragen

Het metrum
Het metrum werd in lang vervlogen tijden ontdekt door de wijze Vaalmieki, de schrijver van het Raamaayana-epos. Het vers bestaat uit vier groepen van acht lettergrepen. Er zijn twee soorten lettergrepen: zware (goeroe) en lichte (laghoe). In lichte lettergrepen is de klinker kort, in zware is hij lang. Een lettergreep is ook zwaar als een korte klinker wordt gevolgd door twee medeklinkers.

De eerste vier lettergrepen en de laatste lettergreep zijn vrij. Dat wil zeggen dat ze licht of zwaar kunnen zijn. Lettergrepen vijf, zes en zeven zijn in de eerste en de derde regel licht zwaar zwaar en in de tweede en de vierde regel licht zwaar licht. (Er zijn wel enkele variaties.) Dit is dus het schema:

vrij vrij vrij vrij licht zwaar zwaar vrij
vrij vrij vrij vrij licht zwaar licht vrij
vrij vrij vrij vrij licht zwaar zwaar vrij
vrij vrij vrij vrij licht zwaar licht vrij

Je kunt nu het metrum controleren. De zware lettergrepen in dit bepaalde vers zijn poe, set, paa, bej, vaa, maa, ret. Oe, en aa duiden de lange klinkers aan. De e is altijd lang. Oe kan kort of lang zijn. Ik onderstreepte de oe, omdat ze lang wordt uitgesproken. De j wordt als dzj uitgesproken en de cha als tsja.

Je kunt nu het vers gemakkelijk correct leren reciteren door nergens een klemtoon te leggen: als je de lengte van de klinkers respecteert, ontstaat er een natuurlijke klemtoon en gaat het vers prachtig zingen.

Drish-ti-poe-tam nya-set paa-dam
vas-tra-poe-tam pi-bej-ja-lam
sat-ya-poe-tam va-ded vaa-cham
ma-nah-poe-tam sa-maa-cha-ret

Alles is voor iets goed
Ook het merendeel van de verzen van de Bhagavad Gietaa is geschreven in ditzelfde metrum, dat shloka wordt genoemd, omdat het ontstond uit smart (shoka): Vaalmieki was er getuige van dat een jager in de paartijd het wijfje van een koppel snippen doodschoot; hij wees de jager terecht en stelde achteraf vast dat hij dat gedaan had in een bepaalde versvoet:

Maa nishaada pratishthaam tvam,
agamah shaashvatieh samaah,
Yat krau-chamithoenaadekam
avadhieh kaamamohitam.

O jager, ge hebt een vogel in de paringstijd gedood, lange tijd zult ge vergeefs naar rust zoeken.

Doe er je voordeel mee
Ik hoop met dit artikel een dienst te hebben bewezen aan degenen die zich vast hebben gebeten in de Bhagavad Gietaa of des Heren Lied. Met onze eigen uitgave kunnen ze met wat oefening de oorspronkelijke tekst leren reciteren. En dat geeft een bijzondere kracht.

De Bhaagavatam
De Shriemad Bhaagavatam is een van de achttien Poeraanas, die werden geschreven door de wijze Vyaasa, die ook het Mahaabhaarata schreef. Poeraanas zijn Schriften die de wijsheid van de Vedas brengen op een voor iedereen bevattelijke manier, vooral met verhalen en uiteenzettingen van de talloze wijzen die ten tonele worden gevoerd.

De Bhaagavatam is een van de meest gezaghebbende hindoe Schriften. Bhagavaan Krishna is er de centrale figuur van. Boek XI bevat het onderricht dat hij geeft aan zijn discipel Oeddhava alvorens de wereld te verlaten. De Bhaagavatam is een autoriteit op het gebied van bhakti of devotie, maar ook op het gebied van gnyaana of kennis. "De Bhaagavata is", zei Ramakrishna, "gebraden in de boter van gnyaana en gedoopt in de stroop van bhakti."